Προτάσεις για το πώς οι γονείς μπορούν να υποστηρίξουν το  παιδί τους στη μελέτη και στα μαθήματά του

Επιμέλεια Αριστείδης Τσιατούχας

Σας παρουσιάζουμε μερικές προτάσεις για το πώς οι γονείς μπορούν να υποστηρίξουν το 17χρονο παιδί τους στη μελέτη και στα μαθήματά του, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που ενθαρρύνει την αυτονομία και τη συγκέντρωση:

Παράδειγμα

Η Μαρία είναι 17 ετών και προετοιμάζεται για τις Πανελλήνιες. Η οικογένειά της αποφάσισε να τη βοηθήσει δημιουργώντας έναν χώρο μελέτης στο δωμάτιό της.

Συγκεκριμένα:

Οργάνωση του γραφείου: Η Μαρία και οι γονείς της τακτοποίησαν το γραφείο της, απομακρύνοντας οτιδήποτε περιττό, όπως παιχνίδια ή διακοσμητικά. Αποφάσισαν να κρατήσουν μόνο τα απαραίτητα: βιβλία, τετράδια, στυλό, και έναν υπολογιστή.

Φωτισμός: Τοποθέτησαν ένα επιτραπέζιο φωτιστικό που παρέχει επαρκή φωτισμό, ώστε να μην κουράζονται τα μάτια της.

Χωρίς περισπασμούς: Έκαναν συμφωνία να κρατάει το κινητό της σε άλλο δωμάτιο ή σε αθόρυβη λειτουργία κατά τη διάρκεια της μελέτης.

2. Ρουτίνα Μελέτης:

Καθιερώστε συγκεκριμένες ώρες για διάβασμα και ξεκούραση, δημιουργώντας μια σταθερή ρουτίνα.

Οι γονείς της Μαρίας την κάλεσαν σε μια συζήτηση ώστε να σχεδιάσουν μαζί ενα πρόγραμμα που να της ταιριάζει.

Έβαλαν επίσης ένα ημερολόγιο στον τοίχο όπου η Μαρία σημειώνει τις προτεραιότητες της ημέρας.

Η οικογένεια συμφώνησε να μην τη διακόπτουν κατά τις ώρες μελέτης, ώστε να έχει ησυχία.

3. Παροχή Υποστήριξης

Διαθεσιμότητα για βοήθεια: Πείτε του ότι μπορείτε να βοηθήσετε αν δυσκολευτεί, είτε με εξηγήσεις είτε με την εύρεση υλικού για μελέτη.

Παράδειγμα:

Το μεσημέρι, το παιδί σας επιστρέφει από το σχολείο και σας λέει ότι δυσκολεύεται να κατανοήσει ένα κεφάλαιο στη Φυσική. Μπορείτε να του πείτε: “Καταλαβαίνω ότι αυτό το κεφάλαιο είναι δύσκολο. Θέλεις να καθίσουμε μαζί και να το δούμε; Μπορώ να προσπαθήσω να εξηγήσω το μέρος που δεν καταλαβαίνεις, ή να βρούμε υλικό στο διαδίκτυο που μπορεί να σε βοηθήσει.”

Παροχή πόρων: Εξασφαλίστε ότι έχει όλα τα απαραίτητα εργαλεία (βιβλία, υπολογιστή, internet).

Παράδειγμα:

Το παιδί σας χρειάζεται πρόσβαση σε συγκεκριμένα βιβλία και διαδικτυακές πλατφόρμες για τις σχολικές εργασίες του. Μπορείτε να του πείτε: “Έχω βρει μερικά χρήσιμα βιβλία και ιστοσελίδες που μπορούν να σε βοηθήσουν με τις εργασίες σου. Ας δούμε αν σου λείπει κάτι και αν χρειάζεσαι να κατεβάσουμε ή να αγοράσουμε κάτι επιπλέον.”

4. Διαχείριση Άγχους και Κινήτρων

Παράδειγμα:

Ο 17χρονος γιος σας, Νίκος, επιστρέφει στο σπίτι μετά από μια μέρα γεμάτη εξετάσεις και φαίνεται πιεσμένος και κουρασμένος.

Αναγνώριση της Προσπάθειας: Αντί να επικεντρωθείτε μόνο στα αποτελέσματα των εξετάσεων, μπορείτε να επιβραβεύσετε την προσπάθεια που κατέβαλε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας:

Γονιός: “Νίκο, παρατήρησα πόσο πολύ δούλεψες για τις εξετάσεις αυτές τις τελευταίες εβδομάδες. Είμαι πραγματικά περήφανος για τη συγκέντρωση και την αφοσίωσή σου. Μπράβο που οργανώθηκες τόσο καλά σήμερα!”

Ανακούφιση του Άγχους: Αν παρατηρήσετε ότι ο Νίκος φαίνεται πιεσμένος, ενθαρρύνετέ τον να πάρει λίγο χρόνο για να χαλαρώσει και να μιλήσει για τις ανησυχίες του:

Γονιός: “Βλέπω ότι φαίνεσαι πολύ κουρασμένος και αγχωμένος μετά από την ημέρα σου. Ίσως θα ήταν καλή ιδέα να κάνεις ένα διάλειμμα και να χαλαρώσεις λίγο. Θέλεις να πάμε μια βόλτα ή να κάνουμε κάτι που σου αρέσει για να ξεφύγεις λίγο από το άγχος;”

Ενθάρρυνση για Συζήτηση: Δημιουργήστε ένα περιβάλλον όπου ο Νίκος νιώθει άνετα να μιλήσει για τις ανησυχίες του:

Γονιός: “Αν θέλεις να μιλήσουμε για το πώς αισθάνεσαι, είμαι εδώ για να σε ακούσω. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθεις πίεση, αλλά μπορεί να σε βοηθήσει να μοιραστείς τις ανησυχίες σου.”

Γιατί λειτουργεί αυτό το παράδειγμα:

Αναγνώριση της Προσπάθειας: Δείχνετε ότι εκτιμάτε την προσπάθεια και τη δέσμευση, κάτι που ενισχύει τη θετική συμπεριφορά και κίνητρο.

Ανακούφιση από το Άγχος: Προσφέροντας μια διέξοδο για χαλάρωση βοηθάτε στη μείωση του άγχους και στην αποκατάσταση της ψυχικής ηρεμίας.

Ενθάρρυνση για Συζήτηση: Δημιουργείτε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον όπου το παιδί σας μπορεί να μιλήσει ανοιχτά για τις ανησυχίες του χωρίς να φοβάται την κριτική.

5. Συνεργασία με Εκπαιδευτικούς

Επικοινωνήστε με καθηγητές ή φροντιστές αν υπάρχουν προβλήματα στα μαθήματα για να έχετε μια καλύτερη εικόνα των δυσκολιών του παιδιού.

6. Ενθάρρυνση Δραστηριοτήτων Εντός και Εκτός Σχολείου

Ενισχύστε την ισορροπία: Προτρέψτε το να συμμετέχει σε δραστηριότητες που το χαλαρώνουν ή το ευχαριστούν (π.χ., γυμναστική, τέχνη). Η άσκηση μειώνει τις ορμόνες του στρες (όπως η κορτιζόλη) και προάγει την παραγωγή ενδορφινών, βελτιώνοντας τη διάθεση και την ικανότητα συγκέντρωσης. Η τέχνη επίσης λειτουργεί ως τρόπος αποφόρτισης, μειώνοντας το άγχος.

Έτσι, η γυμναστική και η τέχνη βελτιώνουν τη νοητική λειτουργία, μειώνουν το άγχος και ενισχύουν τη μνήμη και τη συγκέντρωση, καθιστώντας το διάβασμα πιο αποδοτικό και ευχάριστο με αποτέλεσμα να αποδίδει καλύτερα στη μελέτη.

7. Παροχή Τεχνικών Μελέτης

Παράδειγμα:

Η κόρη σας, Μαρία, προετοιμάζεται για μια σημαντική εξέταση και χρειάζεται βοήθεια με την οργάνωση της μελέτης της.

Σημειώσεις με διαγράμματα ή bullet points:

Γονιός: “Μαρία, για να οργανώσεις καλύτερα τις σημειώσεις σου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις διαγράμματα ή bullet points. Έτσι, θα είναι πιο εύκολο να θυμάσαι τα βασικά σημεία.”

Παράδειγμα: Δημιουργήστε μαζί ένα διάγραμμα που περιλαμβάνει τα κύρια θέματα που πρέπει να καλυφθούν για την εξέταση ή σημειώστε τις κύριες ιδέες με bullet points.

Χρήση flashcards για απομνημόνευση:

Γονιός: “Μαρία, μπορείς να χρησιμοποιήσεις flashcards για να απομνημονεύσεις σημαντικές πληροφορίες. Γράψε την ερώτηση από τη μια πλευρά και την απάντηση από την άλλη, και μετά δοκίμασε να απαντάς χωρίς να κοιτάς.”

Παράδειγμα: Βοηθήστε τη Μαρία να φτιάξει flashcards για τα κυριότερα θέματα της εξέτασης, όπως ορισμούς ή θεωρίες.

Μέθοδος Pomodoro:

Γονιός: “Μαρία, μπορείς να δοκιμάσεις τη μέθοδο Pomodoro για να μελετήσεις πιο αποδοτικά. Δούλεψε για 25 λεπτά χωρίς διακοπή και μετά κάνε ένα διάλειμμα 5 λεπτών. Μετά από τέσσερις τέτοιους κύκλους, κάνε ένα μεγαλύτερο διάλειμμα 15-30 λεπτών.”

Παράδειγμα: Βοηθήστε τη Μαρία να χρησιμοποιήσει ένα χρονόμετρο ή μια εφαρμογή για τη μέθοδο Pomodoro και εξηγήστε της πώς να οργανώσει τον χρόνο της.

Γιατί λειτουργεί αυτό το παράδειγμα:

Σημειώσεις με διαγράμματα ή bullet points: Βοηθούν στην οργάνωση και στην ευκολότερη κατανόηση του υλικού.

Χρήση flashcards για απομνημόνευση: Ενισχύουν την ενεργή ανάκληση και διευκολύνουν την απομνημόνευση σημαντικών πληροφοριών.

Μέθοδος Pomodoro: Βοηθά στη διατήρηση της συγκέντρωσης και της παραγωγικότητας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει απαραίτητα διαλείμματα για χαλάρωση.

8. Υποστήριξη στη Λήψη Αποφάσεων για το Μέλλον

Παράδειγμα:

Η 17χρονη κόρη σας, Άννα, σκέφτεται τις επιλογές της για το μέλλον και νιώθει αναποφάσιστη για το τι κατεύθυνση να πάρει μετά το σχολείο.

Συζήτηση Στόχων:

Γονιός: “Άννα, έχεις σκεφτεί τι θέλεις να κάνεις μετά το σχολείο; Είναι σημαντικό να συζητήσουμε τους στόχους σου και να δούμε πώς μπορούμε να σε στηρίξουμε.”

Άννα: “Δεν είμαι σίγουρη ακόμα. Σκέφτομαι το πανεπιστήμιο, αλλά δεν ξέρω ποια κατεύθυνση να ακολουθήσω.”

Διερεύνηση Επιλογών:

Γονιός: “Ας δούμε μαζί τις επιλογές που έχεις. Μπορούμε να εξετάσουμε τα προγράμματα σπουδών που σου ενδιαφέρουν και να δούμε ποιες είναι οι απαιτήσεις τους. Μπορούμε επίσης να μιλήσουμε με κάποιον σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού για περισσότερες πληροφορίες.”

Άννα: “Ναι, αυτό θα ήταν βοηθητικό. Επίσης, έχω σκεφτεί να ασχοληθώ με την τέχνη ή την αρχιτεκτονική.”

Ενίσχυση Υποστήριξης:

Γονιός: “Είναι υπέροχο που έχεις ενδιαφέρον για την τέχνη και την αρχιτεκτονική! Μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για τις σπουδές σε αυτούς τους τομείς και να δούμε ποιες σχολές προσφέρουν τα καλύτερα προγράμματα. Επίσης, μπορούμε να επισκεφθούμε κάποιες σχολές για να δεις από κοντά το περιβάλλον και να μιλήσεις με τους καθηγητές.”

Άννα: “Αυτό ακούγεται πολύ καλό. Θα ήθελα να δω και άλλες επιλογές πριν αποφασίσω.”

Γιατί λειτουργεί αυτό το παράδειγμα:

Συζήτηση Στόχων: Δείχνει ότι ενδιαφέρεστε για τους στόχους και τις επιθυμίες του παιδιού σας, ενθαρρύνοντάς το να σκεφτεί σοβαρά το μέλλον του.

Διερεύνηση Επιλογών: Παρέχετε υποστήριξη και καθοδήγηση στην εξερεύνηση διαφορετικών επιλογών, βοηθώντας το παιδί να πάρει μια πιο ενημερωμένη απόφαση.

Ενίσχυση Υποστήριξης: Δημιουργείτε ένα θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον που ενθαρρύνει το παιδί να εξετάσει όλες τις διαθέσιμες επιλογές και να νιώσει άνετα να λάβει τη δική του απόφαση.

Βιβλιογραφία

Faber, A., & Mazlish, E. (2012).

How to Talk So Teens Will Listen and Listen So Teens Will Talk.

Siegel, D. J., & Bryson, T. P. (2015).

The Whole-Brain Child: 12 Revolutionary Strategies to Nurture Your Child’s Developing Mind.

Seligman, M. E. P. (2011).

Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being.

Baumrind, D. (1991).

The Influence of Parenting Style on Adolescent Competence and Substance Use.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985).

Intrinsic motivation and self-determination in human behavior.

Bronfenbrenner, U. (1979).

The Ecology of Human Development: Experiments by Nature and Design.